Gurean eta Tokikomeko bazkide guztien eskutik, Euskal Autonomia Erkidegoko eraikuntza sektoreko errealitatea plazaratu nahi dugu. Horretarako, berritze, errehabilitazio, higiezinen sektorea eta eraikuntzak berak duen garrantzia azpimarratu nahi dugu. Industria honek, enpresa kopuru eta sare profesional handia du eta garrantzi handia dute EAE-ko BPG-an. Atal honetan instituzio, bazkide eta protagonistei eman nahi diegu hitza; erreportaje, entrebista eta albisteen bitartez.
Testuinguru bezela, albiste honetan biltzen ditugu eraikuntzaren inguruko informean batzen diren ondorioak. Informe hau, Instituto de Tecnología de la Construcción de Catalunya-k (ITeC) egin du, Barcelona Building Construmat-en agindupean.
HAZI, NORMALTASUNERA BUELTATZEKO. BERRITU, MANTENTZEKO.
Ladreiluaren buelta.
Ez gara zertan harritu behar eros-salmentaren edo bisatuen hazkunde handiaren datu estatistikoekin: ispilatze matematiko bat baino ez da, abiapuntu maila baxuen ondorio. Emaitza gordinek erakusten digute errekuperazioa ez dela hain bizia, azpikategoria guztietara ez dela heltzen, eta lurralde guztian era berdinean ez dela banatzen.
Espainia, higiezinen inbertsoreen paradisua.
Atzerriko dirulaguntzen agerpenak eta “socimis”-ak higiezinen sektorean sortu duten lasaitasun sentsazioa ukaezina da. Hala ere, eraikuntzan sortutako ondorioak askoz ere zeharkakoagoak dira epe laburrera begira. Beste era baten esanda, higiezinen merkatuaren hazkunde eta berpiztea ezinbestekoa zen eraikuntzako sektorean erreakzio minimo bat egon zedin, baina ez zen erabateko baldintza bat. Efektu bat ikusi ahal izateko, inbertsoreek Espainiako merkatuan duten interesa mantendu beharko dute eta, era berean, eraikuntzari babesletza sendo bat emateko nahia eduki beharko dute. Interes hori, gainera, epe luzera mantentzea ezinbestekotzat jotzen da.
Berriro ere, etxebizitzetan dugu konfiantza.
Argi dugu etxebitzitza berrien azpisektorea izan dela azkarren piztu dena. Garrantzitsua da aipatzea, hala ere, krisialdi garaian beherakada handiena eman zuena ere izan zela. Espainiaz harago, Europa mailan ere eman den kasua da hau: etxebizitza errekuperatu den heinean, egoitza pribaturako ez diren edifikazioak eta ingenieritza zibilak ez dute erritmo berdina mantendu. Hala ere, nahiz eta Europa mailan puntualki eman den egoera bat dirudien arren, Espainia mailan epe luzera begira iraungo duen hazkunde bat dela dirudi. Horrek azaltzen du hirigune handietan, metro karratuak pairatu duen prezio hazkundea. Eraikuntza sustatzeko sintoma dirudien arren, prezioenganako mehatxua ere izan daiteke; honek, biztanlegoaren kanporatzea ekarri dezake. Jacques Cailloux Chief European Royal Bank of Scotland-eko ekonomilariak dioen moduan (2011) “Spain is not a competitiveness problem. It’s a construction problem.”
Krisialditik irteteko, errehabilitazio prozesua eman behar da.
Europa mailan ematen diren errehabilitazio proiektuak ikusita, konturatu ahal gara, merkatu heldu batera heldu ahal izateko bidea dela. Errehabilitazioa merkatu dirudunen baldintza bat dala esatea interpretatzeko beste modu bat da. Familia asko, euren etxebizitza hobetzen saiatzen dira eta horretan dirua inbertitzen dute eta Europa mailan ikusten da errehabilitazioaren hazkunde hori inbertsio hauei lotuta doala. Espainiak, ostera, ezin du harro esan indartsu dabilela atal honetan, errehabilitazio prozesuek indarra galtzen dutelako familien gastu lehentasunetan. Sentzuzkoa dirudi, beraz, titularraren ordena aldatzea: errehabilitazioarekin hasten garenean, irtengo gara krisialditik.
Defizit publikoaren ondorioak jasango ditu obra publikoak.
Obra publikoak alboratzea kontu publikoak orekatu ahal izateko orain arte egin den prozesu bat da, eta horrela jarraituko dugulakoan gaude, defizitan inguruan sortu daitezkeen santzioak sahiestu ahal izateko. Aurreko urteekin konparatuz, kontsolamendu bezela hartu genezake, oraingoan eman den errekuperaketak Estatu mailako kontuak orekatu dituela. Espainiak egutegi berria jarraitzen badu, 2018.urtetik aurrera defizit puntu honetatik irtetzen hasiko da. Argi dago gobernuak ez duela inbertsioak lehengo askatasunarekin egiteko aukerarik izango, baina gutxienez gaur egun sektorea geldi mantentzen duen aitzakia desagertuko da.
Eraikuntzaren berritzea.
Etorkizun laburrean bi irizpideri lotuta dago: iraunkortasunari eta digitalizazioari. Iraunkortasuna helmuga da, digitalizazioa bidea. Bi irizpide hauek oinarri berdina dute: eraikuntzarako material, produktu eta sitema berrien ikerketa. Gainera, legegintza marko berrien beharrean daude. Eraikuntza 4.0 kontzeptuak sektoreak behar duen iraultza errepresentatzen du, eta ekintza indartsuen zain dago hiru arlo nagusi hauetan: legegintza/arautegia, prozesuak eta teknologia. Hala ere, garrantzitsua da azpimarratzea sektorean aldaketa bat ikusi nahi bada, eraikuntzan parte hartzen duten pertsonen pentsaera ere aldatu behar dela. Pentsamendu aldaketa hau, elkarlanarekin, helburuak partekatzearekin eta gardentasunarekin dago lotuta. Eszenatoki idiliko honek, progresiboki aurrera jarraitzeko norabide berriak bilatzeko aukera ematen du.