'Emeek Emana' erakusketa Arrasatera iritsiko da frankistak herrian sartu zirela 81 urte betetzen direnean

ETORKIZUNA ERAIKIZ | 2017-09-20 17:00

'Emeek Emana' erakusketa Arrasatera iritsiko da frankistak herrian sartu zirela 81 urte betetzen direnean

Gerra eta frankismo garaiko emakumeen kontakizunak jasotzen dituen Emeek Emana erakusketa Arrasatera iritsiko da irailaren 26an. 1936tik aurrera, frankismoaren testuinguruan hain zuzen ere, emakumeek izan zuten zeregin aktiboa jaso nahi izan da horrekin, eta Foru Aldundiak babestu du "emakumeen ikuspuntua barneratu nahirik, memoria osoa izan dadin". Hori aurkezteko elkartu dira, Arrasaten, Intxorta 1937 Kultur Elkarteko kideak, bertako Udal ordezkariak eta Aldundiko Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen zuzendari nagusi Maribel Vaquero: "Intxorta elkarteko Julia Monge eta Juan Ramon Garai proiektu honekin etorri zirenean oso interesgarritzat jo genuen. Izan ere, proiektu honek egiten duena, erakusketa honek egiten duena da testigantzen bidez, irudien bidez, eta emakume horien biografiaren bidez, azaleratu emakumeek zein paper inportantea izan duten garai horietan. Beraien aktibismoagatik, beraien borrokarekin, eta beraien bizipenetatik kontatuta, zein ekarpen egin zituzten urte latz horietan". Eta gaineratu du garrantzitsua dela memoria "osoa" edukitzea; izan ere, azaldu du "gizonezkoen ikuspuntutik jaso" izan dela historia.

Arrasateko alkate Maria Ubarretxenak berretsi egin ditu Vaquerok esandakoak: "Emakumeen ikuspuntu hori helaraztea da helburua, emakumearen sufrimenduari errekonozimendu bat egitea; izan ere, badirudi emakumeek sekula ere ez dutela hartzen parte gerratetan. Eta bai, hartzen dute eta eurek ere badituzte euren bizipenak, beraz, emakumeari emango zaio garrantzia". 63 emakumeren testigantzak jaso dira erakusketan, besteak beste, lau arrasatearrenak: Julene Iturberenak, Libe Bengoarenak, Juana Urangarenak eta Trini Ruiz de Alegriarenak.

Intxorta 1937 Kultur Elkarteko Julia Mongek bere aldetik adierazi du egia, justizia eta erreparazioa aldarrikatzen dituztela lan honekin: "Gure lana egiaren zati bat da eta memoria historikoan diharduten taldeen izenean egia, justizia, erreparazioa eta ez errepikatzeko bermeak aldarrikatzen ditugu. Frankismoaren inpunitatea bukatu egin behar da eta horretarako talde memorialistek, frankismoaren biktimek eta erakundeek lan komun bat egin behar dugula pentsatzen dugu".

Erakusketako argazkiak Mauro Saravia argazkilari txiletarrarenak dira.

Kereila kriminalak eta lore eskaintza

Hain zuzen irailaren 26an 81 urte beteko dira frankistak Arrasaten sartu zirela, eta erakusketa ez da izango eguneko ekitaldi bakarra. Frankismo garaian egindako krimenen aurkako kereila kriminalak aurkeztuko dituzte Bergarako epaitegian goizean, Arrasateko Udalak, talde politiko guztietako ordezkariekin eta Intxorta 1937 Kultur Elkartekoekin batera. Eta arratsaldean lore eskaintza egingo diete errepresaliatuei Laubide plazako monolitoan.