Etorkizuna Eraikiz dinamikaren lan ldo estrategikoak eta horren barruan onartutako proiektu nagusiak partekatu ditu gaur Foru Aldundiak Debagoienako ekonomia, elkarte eta unibertsitate sareko hainbat eragilerekin, garapen agentziak antolatutako lan saioaren testuinguruan. Imanol Lasa Gobernantza eta Gizartearekiko Komunikazioko diputatuak dinamikaren xehetasunak azaldu dizkie eskualdeko enpresa, eragile eta hezkuntza zentroetako 30 ordezkariri eta ikasleri. Berarekin batera, Garaia parke tekonologikoan antolatutako ekitaldian, parte hartu dute Jose Ramon Zubizarreta Eskoriatzako alkateak, eta Sebas Zurutuza Kudeaketa Estrategikoko foru zuzendariak.
Gipuzkoako garapen agentzia guztiekin sektorekako topaketak egiten ari da Aldundia, eskualdez eskualde, Etorkizuna Eraikiz gizarteratzeko estrategiaren barruan, lurraldeko eragile nagusiak inplikatzeko. Enpresekin ez ezik, lan saioak egingo dira gizarte politiketako elkarteetako ordezkariekin, eta baita beste esparruetakoekin ere, lurraldearen etorkizuneko erronkei modu partekatuan aurre egiteko estrategian partaide izan daitezen, hainbat arlotan: zibersegurtasuna, adinekoen arreta, elektromugikortasuna, garraiorako azpiegiturak, edota liburutegi eta kultur zentroen eraberritzea. Etorkizuna Eraikizen aterkipean, proiektu nagusi horietatik harago, Aldundiak beste 1.350.000 euro bideratu ditu 2016an eta 2017an.
Kasu honetan, ez dira Aldundiak gauzatutako proiektuak, Gipuzkoako hainbat eragile egiten ari direnak baizik: elkarteak, enpresak, udalak, fundazioak, kontsultorak, garapen agentziak... Deialdi ireki baten bidez, proiektu berritzaileak garatzeko gonbidapena luzatzen zaie Gipuzkoako eragile guztiei, hainbat arlotan: berrikuntza soziala, ekonomia, gobernantza, teknologia, kontziliazioa Guztira, 35 proiektu jarri dira martxan, eta horietako bat Debagoienan garatzen ari da, eskualdeko hainbat eragile tartean direla.
Jakiberri proiektua da, hain zuzen. Euskal Janari Laster eta Osasungarria (Healthy Fast Food) oinarri hartuta, zerbitzu lerro berri osoa eta elikadura eredu berri natural, osasuntsu, anitz eta elikagarria martxan jartzea du helburu. Lankidetza publiko-pribatuan oinarritzen da egitasmoa: ISEA, Basque Culinary Center, Mondragon Health, Jakion, Ausolan eta Debagoienako Garapen Agentzia ari dira aurrera eramaten, Innobasquekin elkarlanean. “Gaur egun merkatuan hutsunea dago esparru honetan. Begibistakoa denez, Euskadin badaude janari lasterreko lokalak (pizzak, kebabak, amerikar enpresen frankiziak…), baina ez dago euskal gastronomia elementuetan oinarritutako tokiko eskaintza osasungarririk. Uste dugu badagoela aukera gure gastronomiari lotutako ezagutza, tradizioa eta giza kolektiboaren grina mugiarazteko, negozio eredu berriak martxan jartzeko balioko duen eskaintza natural, osasungarri, anitz eta elikagarria mamitze aldera”, azaldu du Aitor Orobengoak.
Basque Culinary Center-eko Iker Gonzalezek, ildo horretan, planteamendu horren gainean diseinatzen ari diren zenbait prototipo esplikatu ditu, taloak edo pintxoak bezalako jaki tradizionalak formatu berrietan eskaintzeko. Ausolan Coop.-eko Amaia Agirrek ere hitza hartu du egiten ari diren ekarpenaren berri emanez. Arrasaten kokatutako enpresa horrek 250.000 laguni jaten ematen die egunero: enpresak, eskolak, erresidentziak eta ospitalak. Jakiberriren eskura jarri du bere ekoizpen ahalmena, “proiektu honek duen ahalmenagatik janari osasungarria bultzatzeko gaixo daudenentzako edo ikasleentzako,
eta, esaterako, euskal janari lasterrean oinarritutako catering edo Street food zerbitzuak abiarazteko. Horretarako negozio unitate berria jarri dugu martxan”.
Jose Ramon Zubizarretak, bere aldetik, horrelako proiektuek gastronomia sektorean sor dezaketen susperraldia azpimarratu du, “balio kate osoan zehar, ekoizleetatik hasi eta prestakuntzatik, eraldaketatik eta banaketatik nahiz osagaien industriatik igaroz, azken kontsumitzailearengana iritsi arte”. Elikagai ekoizleentzako alternatiba eta irteera berriak ekar ditzaketela aipatu du: “Gure eskualdea industriala da
nagusiki, baina ezin dugu lehen sektorearen garrantzia ahaztu”. Imanol Lasak gaineratu duenez, Etorkizuna Eraikiz dinamikak aurreikusten duen lan ildo estrategikoetako bat da gastronomia. “Helburua da Gipuzkoak erreferente izaten jarraitzea mundu mailan gastronomia esparruan eta pribilegiozko egoera hori indartzea; ez bakarrik jatetxeen eta goi mailako sukaldaritzaren kasuan, baizik eta ekosistema gastronomikoaren barruan dauden eragile guztietan ere”.
Lasak nabarmendu duenez, Etorkizuna Eraikiz-en bitartez gorpuztutako lanerako molde berria “ez da koiunturala, estrukturala baizik”, eta “gelditzeko” iritsi dena. Molde horrek erakundeen eta arlo guztietako eragileen arteko etengabeko elkarlana eta esperimentazioa ditu oinarri, gizartea eta politika publikoak eraldatuko duten proiektu berritzaileak abiarazteko. Ildo horretan, “ezinbesteko bidelaguntzat” jo ditu garapen agentziak, eskualde guztietan egiten duten lanagatik jarduera ekonomikoa sustatzen, eta enpresei eta ekintzaileei babesa eskaintzen proiektu berriak martxan jartzeko “gero eta testuinguru lehiagorrago eta aldakorragoan”: “Oso garrantzitsua da haien gertutasuna”.