Gipuzkoako haurren parte-hartzea sustatuko dute Foru Aldundiak eta Unicefek
Foru Aldundiak eta Unicefek elkarlanerako hitzarmena sinatu dute Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioa –Nazio Batzuen Batzar Orokorrak 1989ko azaroaren 20an onartutakoa– lurralde eremuan aplikatzea sustatzeko, haurrak eta nerabeak eskubide osoko hiritar gisa aitortzearen aldeko ekimenak antolatuz eta haiek gure udalerrietan parte hartzeko bide jasangarriak irekitzea erraztuz. Bi erakundeek indarrak batuko dituzte hainbat ekintza abian jartzeko, hain zuzen ere haurren eta nerabeen eskubideen ikuspuntua jasoko duten politika publikoak ezartzen eta hedatzen lagunduko dutenak. Helburu horrekin, eta lurraldeko bost hezkuntza zentroren eskutik, proiektu bat jarriko dute martxan Gipuzkoako haur eta nerabeen ahotsa aintzat hartzeko.
Gaurko aurkezpenean parte hartu dute Imanol Lasa Gobernantza eta Gizartearekiko Komunikazioko diputatuak, Isidro Elezgarai Unicef Euskadiko lehendakariak, eta Mertxe Urkiola Ekintza Ikastolako zuzendari pedagogikoak. Proiektu pilotu hau, Haur Erabakia izena jaso duena, eskualde desberdinetako bost hezkuntza zentrotan garatuko da bere lehen fasean, Lehen Hezkuntzako 5. Kurtsoko ikasleekin -Belaskoenea Ikastetxea (Irun), Ekintza (Donostia), Iraurgi Ikastetxea (Azpeitia), Joxemiel Barandiaran Eskola (Ataun) y Juan Antonio Mogel Ikastola (Eibar)-. Nolanahi ere, etorkizunean zentro eta kurtso gehiagotara zabaltzeko asmoarekin mamitu da.
Aipatutako zentro hauetan hainbat lan saio egingo dituzte ikasleek, partaidetza, eta elkarbizitzarako beharrezkoak diren giza balioen hedapena sustatzeko, hala nola aukeren berdintasuna, kooperazioa, komunikazioa, genero berdintasuna, inklusioa, dibertsitatea, edota enpatia. Herri mailan zein lurralde mailan egingo dute lanketa hori. Lehen kasuan, umeek beraien herriaren inguruko hausnarketa egingo dute, eta herri ideala nolako izango litzatekeen irudikatuko dute. Gipuzkoa mailan, berriz, etorkizunari begira eduki beharko lituzketen konpetentzien, eta gobernantza eredu berrien inguruan egingo dute gogoeta. Erabiliko den metodologia, parte hartzailea, dinamikoa, eta bizipenetan oinarritutakoa izango da. Metodologia honetan, hausnarketa eta sormena landuko dira, gure gizarteak mahai gainean dituen etorkizuneko erronkei helduz.
Gainera, Aldundiak aurrekontu irekien ekimena partekatuko du hezkuntza zentroekin, haurrek erabakiak har ditzaten, eta foru aurrekontuak osatuko dituzten proposamenak, ekarpenak eta iradokizunak egin ditzaten. Hitzarmenak aurreikusten du urtean behin haurren parte hartze programari buruzko informazio jardunaldi bat egitea, eta iradokizunen postontzia sortzea haur eta nerabeentzat, Foru Aldundiaren web orrian kokatuta egongo dena.
Halaber, Umeen Hiri Adiskideak programaren zabalkundea egiteko balioko du proiektuak. Programa horrek sustatzen du Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioan bildutako printzipioak udal mailan ezartzea. Halaber, Foru Aldundiak aurrera jarraituko du Gipuzkoa Umeen Lurralde Adiskide bihur dadin. UNICEFek, bere aldetik, konpromisoa hartzen du beharrezkoa den aholkularitza eskaintzeko Gipuzkoako Foru Aldundiari eta hala eskatzen duten udalei, parte-hartze programa eta “Umeen Hiri Adiskideak” programa ezartzeko.
Bestalde, urtero Haurren Partaidetzako Lurralde Foroa ospatuko da, Gipuzkoako udaletan eratzen joango diren partaidetza guneen bitartez. Foroa Gipuzkoako Foru Aldundiko Gobernantzako eta Gizartearekiko Komunikazioko Departamentuaren bitartez antolatuko da. Ikastetxeetako eta partaidetza guneetako lana sistematizatzeko, gida bat erabiliko da, hain zuzen ere haurren eta nerabeen ikuspegitik etorkizuneko Gipuzkoa eraikitzeko Eskumen gida bat.
Gaurko aurkezpenean parte hartu duten ordezkariak pozik eta “ilusio handiz” agertu dira proiektuaren sorrera dela-eta, “oso aberasgarria” izango dela argudiatuta. Imanol Lasak adierazi duenez, gobernantza ona zabaltzeko eta Aldundia herritarrongana gerturatzeko apustuaren barruan, bere jarduera ezagutaraziz, “funtsezkoa da belaunaldi berriak aintzat hartzea, gure haur eta nerabeak espazio propioa edukitzea eta ahalduntzea, politika publikoetan parte hartzeko duten eskubidea bermatuz. Etorkizuna denon artean eraiki nahi baldin badugu, begibistakoa da Gipuzkoaren etorkizuna direnen ahotsa entzun behar dugula. Etorkizuna Eraikizen barruan hasitako dinamika kolaboratiboa haurrei zabaltzeko pausoa ematen dugu gaur”, azaldu du.
Isidro Elezgarai UNICEFeko lehendakariak, berriz, azpimarratu du parte-hartzea “etengabeko prozesua” dela, eta baita gipuzkoarron “eskubidea” ere. “Haurrek ere osatzen dute gure herria. Horregatik da garrantzitsua beraien ikuspegia eta iritziak txertatzea. Gaur egungo mundua helduok eta helduontzako sortua da; gizarteari, politikei eta gure inguruari eragiten dioten erabakiak hartzen ditugu, eta prozesu hori askotan parte-hartzailea bada ere, maiz gertatzen da haurrak ahazten ditugula kolektibo gisa”. Gogorarazi duenez, Nazio Batuen Batzar Orokorrak 2015eko irailaren 25ean onartutako Garapen Jasangarriaren 2030 Agendaren eta Garapen Jasangarriaren Helburuen (GJH) arabera, inor atzean ez uzteko leloari jarraituz, haurrak eta nerabeak entzun behar dituzte erakundeek politika publikoen diseinuan haien parte hartzea ziurtatzeko.
