Haragitarako behien hobekuntza genetiko eta sanitarioaren alorrean erreferentziazko zentroa, Aian
Markel Olano diputatu nagusia eta Euskal Autonomia Erkidegoko eta Nafarroako hainbat agintari, Gipuzkoako haragi sektoreko ordezkariekin batera, Aian izan dira, eta bisita gidatua egin dute Gipuzkoako Foru Aldundiak bertan duen Testatze Zentroaren instalazio berrietara. Zentro hori erreferentzia da haragitarako behien hobekuntza genetiko eta sanitarioaren arloan, eta Aldundiak, orain, hirukoiztu egin du instalazio horien tamaina.
Zentroak 600 metro karratu zituen lehen, eta gehitu berri diren hiru eraikinekin, orain 2.200 metro karratu baino gehiago erabiliko dira Gipuzkoako behien genetikan bikaintasuna bilatzeko. Haragitarako beste arrazak ere ikertu behar dira, I+G beharrak daudelako, eta horrek eraman du Aldundia egungo azpiegiturak birmoldatu eta egokitzera, eta baita berriak eraikitzera ere. Eraikin berriekin, Aiako Testatze Zentroaren funtzionamenduan aldaketak emango dira, haragitarako behien askotariko arrazak aztertzeko zentro bilakatuko baita: pirenaika, limusin, Akitaniako blonda eta txaroles arrazak. Gainera, EAEko haragitarako behien sektorea antolatzen lagunduko du.
“Gipuzkoako Foru Aldundia, historikoki, gogoz eta arretaz jardun da abeltzaintzan hobekuntzak sartzearen alde. Abeltzainen modernizazioa sustatu dugu, eta gure helburua da haien jarduera errentagarria izatea, lehen sektorea jarduera ekonomiko erakargarria izan dadin gazteentzat", azaldu du Markel Olanok. “XIX mendean, 1894an hain zuzen, Fraisoroko baserri eskola sortu zuen Aldundiak, eta Espainiako lehenengo liburu genealogiko ofiziala ezarri zuen. Bide horri jarraituz, Aiako Testatze Zentro hau sortu zen, helburu zehatz batekin: Estatu mailako erreferentziazko zentro izatea, abeltzain guztiei berme sanitario eta genetikoa eskaintzeko. Eta uste dut lortu dugula", erantsi du diputatu nagusiak.
Aiako animaliek Estatuan lortu duten onarpen eta prestigio maila ikusirik, Gipuzkoako Foru Aldundia lankidetzan aritu da limusin eta Akitaniako blonde arrazako abeltzain elkarteekin. 1995ean Aiako zentroa sortu zenetik hazitarako 1.448 zekor pasa dira testatze gunetik. Horietatik 1.000 baino gehiago hobetzailetzat jo dira, eta hedatu egin dira, bai Euskal Herriko ganadutegietara, bai Salamanca, Trujillo, Soria, Errioxa, Aragoi edo Madril bezalako lekuetakoetara.
Gipuzkoako Foru Aldundia haragitarako sektorearen hobekuntzan eta antolaketan laguntzeko prest agertu da etapa berri honetan ere, eta 620.000 eurorekin finantzatu ditu testatze zentroko eraikin berriak. Eraikin horietan haragitarako arraza guztietako hazitarako zekorrak testatuko dira, ez orain arte bezala limusin eta blonda arrazakoak soilik. Pirenaika eta txaroles arrazako animaliak ere testatuko dira hemendik aurrera, eta etorkizunean baita beste hainbat arrazatakoak ere, haragitarako sektorea egituratzen eta hobetzen lagunduko duten hazitarako animaliak lortzeko. Instalazio berriekin, Gipuzkoako Foru Aldundiak aurreikusten du urtean 400 bat zekor testatu eta 8 enkante egin daitezkeela.
Une honetan, haragitarako sektoreak bultzada berri bat behar du, etorkizuneko erronkei aurre egin ahal izateko: Elikagaien segurtasuna, animalien ongizatea, gizartean eskari handia duten kalitatezko markak (Euskal Okela) edo lankidetza hitzarmenak banatzaileekin (Eroski, Uvesco,...). Erronka horien guztien aurrean, abeltzainek kalitate genetiko eta sanitario handiko animaliak behar ditu, hazitarako, haragiaren ekoizpena hobetu ahal izateko, eta instalazio berri hauei esker errazago erantzungo zaie abeltzainen beharrei.
Aiako testatze zentroan egin diren handitze lanen barruan, berrogeialdirako ukuilu berri bat ere eraiki da, iristen diren animalientzat. Ukuilu horretan biosegurtasuneko neurri egokiak hartuko dira, animalien prozesu patologikoak saihesteko.
Pabiloi berri bat ere egin da, lehendik zegoenari batuko zaiona, animaliak ongizate, erabilera eta produktibitate baldintza onenetan testatu ahal izateko. Azkenik, diziplina anitzeko enkante gune bat eraiki da, abeltzainek xede askotarako erabili ahal izango dutena: bilerak egiteko, prestakuntza ekintzetarako, ustiategiaren barruko kudeaketarako, eta, nola ez, testatze zentroan testatu eta ustiategientzat hobetzaile izan daitezkeen abereen enkanteak egiteko. Hiru eraikin berrian erabiltzeko moduan daude dagoeneko, eta bigarren fase batean, ingurua urbanizatzeari ekingo dio Foru Aldundiak.
